زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

پلیدی منافقان (قرآن)





از آثار نفاق که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «پلیدی» است.


۱ - مردمی پلید



منافقان ، مردمی پلید:
۱. «سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به كيفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان، دوزخ است.»
۲. «وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»

۲ - علت پلیدی منافقان



نفاق و دورويى منافقان، موجب پلیدی و ناپاكى آنان:
۱. «ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلى‌ ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ‌؛ممكن نبود كه خداوند، مؤمنان را به همين‌گونه كه شما هستيد واگذارد؛ مگر آن‌كه ناپاك را از پاك جدا سازد. و ممكن نبود كه خداوند شما را از اسرار غيب، آگاه كند (تا مؤمنان و منافقان را از اين راه بشناسيد)؛ ولى خداوند از ميان پيامبران خود، هر كس را بخواهد برمى‌گزيند؛ و براى رهبرى مردم از غیب آگاهش مى‌كند پس به خدا و پيامبران او ايمان بياوريد! و اگر ايمان بياوريد و تقوا پيشه كنيد، پاداش بزرگى براى شماست» بنابر اينكه مراد از «خبيث» منافق باشد.
۲. «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ‌ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ‌ ...؛اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند: ايمان آورده‌ايم و قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»

۳ - ازدیاد پلیدی منافقان



بیماردلی منافقان، عامل ازدياد پليدى آنان:
«وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»

۴ - زندگی پلید منافقان



زندگى منافقان، سراسر آلوده به زشتى و پليدى:
«إِذا جاءَكَ الْمُنافِقُونَ قالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنافِقِينَ لَكاذِبُونَ‌ • اتَّخَذُوا أَيْمانَهُمْ جُنَّةً فَصَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّهُمْ ساءَ ما كانُوا يَعْمَلُونَ؛هنگامى‌كه منافقان نزد تو آيند مى‌گويند: ما شهادت مى‌دهيم كه به يقين تو پيامبر خدا هستى! خداوند مى‌داند كه تو پيامبر او هستى، ولى خداوند شهادت مى‌دهد كه منافقان دروغگو هستند (زيرا به گفته خود ايمان ندارند). آنها سوگندهايشان را پوششى قرار دادند تا مردم را از راه خدا باز دارند، و چه بد است آنچه انجام مى‌دادند.»

۵ - آثار پلیدی منافقان


آثار پلیدی منافقان عبارتند از:

۵.۱ - مرگ در حال کفر


پليدى باطن منافقان، عامل مردن آنان در حالت کفر:
«وَ أَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزادَتْهُمْ رِجْساً إِلَى رِجْسِهِمْ وَ ماتُوا وَ هُمْ كافِرُونَ؛و امّا آنها که در دلهایشان بیماری است، پلیدی بر پلیدیشان افزوده؛ و از دنیا رفتند در حالی که کافر بودند.»

۵.۲ - اعراض مسلمانان


پليدى منافقان متخلّف از جهاد، سبب وجوب رويگردانى مسلمانان از آنان:
«سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به كيفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان، دوزخ است.»
«انهم رجس» در مقام تعلیل حکم به اعراض است. گفتنی است شان نزول آیه ، مربوط به متخلفان جنگ تبوک (منافقان) است.

۵.۳ - اعراض پیامبر


پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله موظّف به رويگردانى از منافقان، به دليل پليدى آنان:
«سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انْقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ إِنَّهُمْ رِجْسٌ وَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛هنگامى كه به سوى آنان بازگرديد، براى شمابه خدا سوگند ياد مى‌كنند، تا از آنها اعراض و صرف نظر كنيد؛ آرى از آنها اعراض كنيد (و روى بگردانيد)؛ چرا كه آنها پليدند؛ و به کیفر اعمالى كه انجام مى‌دادند، جايگاهشان، دوزخ است.»

۶ - پلیدی منافقان کافر



منافقان شتابنده در كفر، داراى جان و دلى آكنده از ناپاكى و پليدى:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ‌ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ‌ ...؛اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند: ايمان آورده‌ايم و قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»

۷ - اراده الهی و پلیدی منافقان



تعلّق اراده الهی بر گرفتارى منافقان به آلودگى و ناپاكى جان و دل:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ لا يَحْزُنْكَ الَّذِينَ يُسارِعُونَ فِي الْكُفْرِ مِنَ الَّذِينَ قالُوا آمَنَّا بِأَفْواهِهِمْ وَ لَمْ تُؤْمِنْ قُلُوبُهُمْ‌ ... أُولئِكَ الَّذِينَ لَمْ يُرِدِ اللَّهُ أَنْ يُطَهِّرَ قُلُوبَهُمْ‌ ...؛اى پيامبر! كسانى كه در مسير كفر شتاب مى‌كنند و با زبان مى‌گويند: ایمان آورده‌ايم و قلب آنها ايمان نياورده، تو را اندوهگين نسازند! ... آنها كسانى هستند كه خدا نخواسته دلهايشان را پاك كند....»

۸ - افشای پلیدی منافقان



نگرانى شديد منافقان، از افشاى ماهيّت آنان:
«وَ إِذا ما أُنْزِلَتْ سُورَةٌ نَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلى‌ بَعْضٍ هَلْ يَراكُمْ مِنْ أَحَدٍ ثُمَّ انْصَرَفُوا صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُونَ؛و هنگامى كه سوره‌اى نازل مى‌شود، بعضى از آنها (منافقان‌) به يكديگر نگاه مى‌كنند و مى‌گويند: آيا كسى شما را مى‌بيند؟ سپس منصرف مى‌شوند (و از حضور پيامبر بيرون مى‌روند)؛ خداوند دلهايشان را از حق منصرف ساخته؛ چرا كه آنها، گروهى هستند كه نمى‌فهمند (و بى‌دانشند).»

۹ - پانویس


 
۱. توبه/سوره۹، آیه۹۵.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۸۹.    
۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۴۹۱.    
۴. توبه/سوره۹، آیه۱۲۵.    
۵. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۹۹.    
۶. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۵۵۹.    
۷. آل‌عمران/سوره۳، آیه۱۷۹.    
۸. طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۶۲.    
۹. ابن جوزی، عبدالرحمان بن علی، زاد المسیر فی علم التفسیر، ج ۱، ص ۳۵۲.    
۱۰. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۱۱. توبه/سوره۹، آیه۱۲۵.    
۱۲. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۹۹.    
۱۳. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۵۵۹.    
۱۴. منافقون/سوره۶۳، آیه۱.    
۱۵. منافقون/سوره۶۳، آیه۲.    
۱۶. توبه/سوره۹، آیه۱۲۵.    
۱۷. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۹۹.    
۱۸. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۵۵۹.    
۱۹. توبه/سوره۹، آیه۹۵.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۸۹.    
۲۱. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۴۹۱.    
۲۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۳۶۳.    
۲۳. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۱۰۷.    
۲۴. توبه/سوره۹، آیه۹۵.    
۲۵. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۲۶. مائده/سوره۵، آیه۴۱.    
۲۷. توبه/سوره۹، آیه۱۲۷.    


۱۰ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱،ص۹۴، برگرفته از مقاله «پلیدی منافقان».    


رده‌های این صفحه : پلیدی | موضوعات قرآنی | نفاق




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.